HUKUKİ BOYUT

18 Kasım 2006 Hürses Gazetesi Av.Şule Eyüpgiller

Kamu İhale Kanunu’nun 63 üncü maddesinde “…..yaklaşık maliyeti eşik değerlerin üzerindeki ihalelerde; hizmet alımları ve yapım işlerinde, bütün yerli istekliler lehine, mal alımlarında ise Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile diğer ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Kurum tarafından yerli malı olarak belirlenen malları teklif eden yerli istekliler lehine, yüzde 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması hususlarında, idarelerce ihale dokümanına hükümler konulabilir” hükmü yer aldığından; yerli istekliler lehine fiyat avantajı uygulanacak mal alım ihalelerinde ihale konusu malın yerli malı olarak değerlendirilme kriterleri önem taşımaktadır. Bu konuya ilişkin olarak Kamu İhale Kurumu 2004 Yılı Kamu İhale Genel Tebliği ile düzenlemeler yapmıştır.

Yerli malı, Genel Tebliğle “Tamamen Türkiye’de üretilen veya elde edilen ürünler ile üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemi Türkiye’de yapılan ürünler” şeklinde tanımlanmıştır.

Bir malın yerli malı olarak değerlendirilebilmesi için Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliğine bağlı ilgili Oda tarafından “Yerli Malı Belgesi” ile belgelendirilmesi gerekmektedir.
Sanayi ürünlerinin yerli malı kabul edilebilmesi için; Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesine sahip firmalar tarafından üretilmesi; Üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye’de yapılmış olması şartları aranmaktadır.

Gıda ve tarımsal ürünlerin Yerli Malı olarak kabul edilebilmesi için ise, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca düzenlenen Gıda Sicil Belgesi ile Gıda Üretim Sertifikasına sahip üretici tarafından üretilmesi ve üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye’de yapılmış olması şartları aranmaktadır.

Tarım ve hayvancılık ürünlerine ilişkin “Yerli Malı Belgesi”, ürünün elde edildiği yerin Ticaret Borsası tarafından Ticaret Borsasının bulunmadığı yerlerde ise Ticaret Odası veya Ticaret ve Sanayi Odaları tarafından düzenlenmektedir.
Esnaf ve sanatkarlarca üretilen ürünler, Türkiye’de çıkarılan madenler ve madencilik ürünleri ile yukarıda belirtilen ürünler dışında kalan ve bu kategorilerin hiçbirine girmeyen diğer ürünler; tümüyle Türkiye’de üretilmesi veya üretim sürecinin önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin Türkiye’de yapılmış olması şartıyla yerli malı kabul edilmektedir.Bu ürünlere ilişkin “Yerli Malı Belgesi”, üretildiği yerin Sanayi Odası veya Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmektedir.
Gelişmiş ülkeler, müteahhitlik hizmetleri konusunda titiz davranıyorlar ve bu tür hizmetleri

Hemen hemen her türlü ürünün yurt dışından sağlandığı, müteahhitlik hizmetlerinin de yurt dışından temin edilebildiği Ülkemizde bu hükümlerin yerli müteahhitler ve yerli ürün kullanma konusunda ne denli teşvik sağlayacağı bilinmez ama yine de Kamu İhale Kanunu’muzda bu hükmün yer alması ‘’yerli müteahhitlere imkan tanıma ‘’ ve ‘’ yerli malı kullanmayı özendirme ’’ açısından bir çaba içinde olunduğunun göstergesi olsa gerek…