Saturday, December 16, 2006
Elektronik imza: Neden ve nasıl?
11 Kasım 2006 Hurses Gazetesi Av.Şule Eyüpgiller
Okurlarımızdan zaman zaman elektronik imzaya neden gerek duyulduğu ya da neden bir yasayla böyle bir düzenleme yapıldığına ilişkin sorularla karşılaşıyorum. Bugün sizlere 2004 yılında yürürlüğe giren Elektronik İmza Kanunu ‘nun günlük hayatımıza getirdiklerini aktarmak istiyorum.
Elektronik İmza Kanunu’yla birlikte , güvenli elektronik imza, nitelikli elektronik sertifika, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı, doğrulama araçları gibi yeni kavramlar günlük hayatımıza girdi. Kanun, aynı zamanda hukuken geçerli ve yargı süreçlerinde kesin delil olarak kullanılabilen “elektronik delilleri” belirlemiş oldu.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu madde 288 e göre, mahkeme önünde ihtilaf konusu olan hertürlü işlemin değeri dörtyüz milyon lirayı geçtiği taktirde senetle ispat olunması gerekiyor. Bu durum, elektronik ticaret ve elektronik ortamda yazışmalarla yürütülen işlemlerde hukuki sorunlara yol açıyordu. 5070 sayılı kanun , “güvenli elektronik imza”nın elle atılmış imza ile aynı hukuki sonuçları doğurmasını öngörüyor. Aynı kanun, usulüne uygun olarak güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik verilerin senet hükmünde olacağını esasa bağlıyor. Güvenli elektronik imza ile oluşturulan veriler, aksi ispat edilinceye kadar kesin delil sayılıyorlar.
Elektronik imza; başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veri olarak tanımlanıyor. Bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan, yani orijinal haliyle ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya semboller elektronik imzayı oluşturuyor.
Elle atmış olduğunuz imzanın tarayıcıdan geçirilmiş hali olan sayısallaştırılmış imzaların yanısıra göz retinanız, parmak iziniz ya da sesiniz gibi biyolojik özelliklerinizin kaydedilerek kullanıldığı biyometrik önlemleri içeren sayısal imzalar kullanılabiliyor.
Elektronik İmza Kanunu’nda yeralan sayısal imza, imzalanan metine göre farklılık gösteriyor ve içeriğin matematiksel fonksiyonlardan geçirilerek eşsiz olduğu düşünülen bir değer bulunması yoluyla elde ediliyor. Yani kişilerin, elle atılan imzada olduğu şekilde tek imzası yok; bunun yerine imzalamada kullanılan anahtarları sözkonusu.
Elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları, elektronik sertifika, zaman damgası ve elektronik imzalarla ilgili hizmetleri sağlayan kuruluşlar olarak belirleniyor. Özel kişi ve kuruluşlara nitelikli imza sertifikası satışı gerçekleştirmek üzere belirlenen iki şirketten biri olan Türktrust, e-imza konusunda elektronik sertifika sağlayıcılığının yanında bu alanda teknoloji de geliştiriyor.
Sanal ticaretin ve elektronik alışverişin giderek yaygınlaştığı, banka işlemlerinin yaygın biçimde internet üzerinden yapıldığı ülkemizde, elektronik imza konusundaki düzenlemelerin bilinmesi ve gelişmelerin izlenmesi önem taşıyor.
Okurlarımızdan zaman zaman elektronik imzaya neden gerek duyulduğu ya da neden bir yasayla böyle bir düzenleme yapıldığına ilişkin sorularla karşılaşıyorum. Bugün sizlere 2004 yılında yürürlüğe giren Elektronik İmza Kanunu ‘nun günlük hayatımıza getirdiklerini aktarmak istiyorum.
Elektronik İmza Kanunu’yla birlikte , güvenli elektronik imza, nitelikli elektronik sertifika, elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı, doğrulama araçları gibi yeni kavramlar günlük hayatımıza girdi. Kanun, aynı zamanda hukuken geçerli ve yargı süreçlerinde kesin delil olarak kullanılabilen “elektronik delilleri” belirlemiş oldu.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu madde 288 e göre, mahkeme önünde ihtilaf konusu olan hertürlü işlemin değeri dörtyüz milyon lirayı geçtiği taktirde senetle ispat olunması gerekiyor. Bu durum, elektronik ticaret ve elektronik ortamda yazışmalarla yürütülen işlemlerde hukuki sorunlara yol açıyordu. 5070 sayılı kanun , “güvenli elektronik imza”nın elle atılmış imza ile aynı hukuki sonuçları doğurmasını öngörüyor. Aynı kanun, usulüne uygun olarak güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik verilerin senet hükmünde olacağını esasa bağlıyor. Güvenli elektronik imza ile oluşturulan veriler, aksi ispat edilinceye kadar kesin delil sayılıyorlar.
Elektronik imza; başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veri olarak tanımlanıyor. Bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan, yani orijinal haliyle ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya semboller elektronik imzayı oluşturuyor.
Elle atmış olduğunuz imzanın tarayıcıdan geçirilmiş hali olan sayısallaştırılmış imzaların yanısıra göz retinanız, parmak iziniz ya da sesiniz gibi biyolojik özelliklerinizin kaydedilerek kullanıldığı biyometrik önlemleri içeren sayısal imzalar kullanılabiliyor.
Elektronik İmza Kanunu’nda yeralan sayısal imza, imzalanan metine göre farklılık gösteriyor ve içeriğin matematiksel fonksiyonlardan geçirilerek eşsiz olduğu düşünülen bir değer bulunması yoluyla elde ediliyor. Yani kişilerin, elle atılan imzada olduğu şekilde tek imzası yok; bunun yerine imzalamada kullanılan anahtarları sözkonusu.
Elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları, elektronik sertifika, zaman damgası ve elektronik imzalarla ilgili hizmetleri sağlayan kuruluşlar olarak belirleniyor. Özel kişi ve kuruluşlara nitelikli imza sertifikası satışı gerçekleştirmek üzere belirlenen iki şirketten biri olan Türktrust, e-imza konusunda elektronik sertifika sağlayıcılığının yanında bu alanda teknoloji de geliştiriyor.
Sanal ticaretin ve elektronik alışverişin giderek yaygınlaştığı, banka işlemlerinin yaygın biçimde internet üzerinden yapıldığı ülkemizde, elektronik imza konusundaki düzenlemelerin bilinmesi ve gelişmelerin izlenmesi önem taşıyor.
# posted by HUKUKİ BOYUT @ 3:40 AM 
