HUKUKİ BOYUT

14 Eylül 2006 Hürses
Bir Kıbrıs Rum Kesimi vatandaşının, KKTC'de kalan arazisi üzerine ev inşa ederek işgal ettikleri gerekçesiyle İngiliz Orams çifti hakkında Rum Kesimi'nde açtığı ve çiftin İngiltere'deki mallarına el konulması istemiyle İngiliz Yüksek Mahkemesi'ne taşınan dava İngiliz çiftin lehine sonuçlandı. Yüksek Mahkeme'nin kararı, KKTC'de mülk sahibi olan diğer İngilizler için de emsal teşkil edecek. İngiltere Başbakanı Tony Blair'in eşi Cherie Booth (Blair) tarafından temsil edilen Orams çifti ile birlikte KKTC için de çok olumlu sonuçlar yaratacak olan karar basınımızda “KKTC’nin Zaferi” başlığıyla yeraldı. İngiliz çiftin aleyhine sonuçlanması halinde Güney Kıbrıs vatandaşlarının 1974 öncesi Kuzey’deki malları yönünden çok büyük fayda sağlayabilecek bir İngiliz Yüksek Mahkeme Kararı, gerek KKTC’nin gerekse çoğunluğu İngiliz olan yabancı yatırımcılar yönünden önemli sonuçlar ortaya çıkardığı açık. Ancak KKTC ‘nin bu konudaki “zaferini” biraz açmamızda yarar var...

İddia, Güney Kıbrıs’ın AB üyesi olması nedeniyle Kıbrıs Mahkemelerinin aldığı bir kararın öteki AB ülkelerinde uygulanabileceği yönünde idi. Oysa Yargıç , "Kıbrıs yasalarının İngiltere'de geçerli olamayacağına" işaret ederek KKTC'de ev sahibi olan Orams çiftinin mülkiyet haklarının İngiliz mahkemesinin koruması altında bulunduğunu, Rum mahkemesi tarafından alınan bir tazminat kararının İngiltere'de uygulanamayacağını karara bağladı. Yargıç, Rum mahkemesinde görülen davanın celbinin Orams'lara iletilmesi sırasında kurallara uyulmadığını, yabancı bir dilde kendilerine iletilen celbi anlamadıkları için zamanında gerekli savunmayı yapamadıklarını da belirtti.
1974 öncesinde kendi ailesine ait olan Girne'deki arazi üzerinde inşa edilmiş villanın yıkılması veya tazminat olarak İngiltere'deki evlerini kendisine vermeleri talebiyle İngiltere'de dava açan Apostolides kararı temyize götürebilecek. Davacının daha önce Rum Kesimi'nde açtığı davada mahkeme, Orams çiftinin evlerini yıkmasına ve tazminat ödemesine karar vermişti. Apostolides, kararın KKTC'de uygulanmasının mümkün olmaması nedeniyle AB üyesi İngiltere'de dava açmıştı.Orams çift, düzenledikleri basın toplantısında, zaferlerinin, 30 yıldır hakları çiğnenen KKTC halkı için de önem taşıdığını, izolasyonun kaldırılması açısından da önemli bir adım olmasını umduklarını belirttiler. İngiliz Yüksek Mahkemesi'nde görülen davayı Rum kesimi vatandaşının kaybetmesi, KKTC'de mülk sahibi olan yabancılara rahat bir nefes aldırdı. Dava sonucunda, Orams çiftinin haklı bulunması üzerine, yüzlerce İngilizin daha KKTC'de mülk alacağı ve bunun sonucunda da inşaat sektörünün gelişeceği umuluyor.İngiltere Başbakanı Blair, İngiliz vatandaşlarını yakından ilgilendiren bu sorun ile ilgili parlamentoda yaptığı konuşmada, bu sorunun hukuk yoluyla değil, siyasi yoldan çözülebileceği görüşünü açıklamıştı. Sonuçta İngiliz Yüksek Mahkemesi, Kıbrıs vatandaşı Bayan Loizudu’nun yine Girne’deki gayrimenkulu ile ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde tazminata hak kazandığı davayı emsal olarak kabul etmediği gibi, Güney Kıbrıs mahkemelerinin Kuzey Kıbrıs’ta yaşayanlarla ilgili hüküm verme hakkı olmadığı yönündeki İngiliz çiftin savunmasını kabul etti. Bu davada bu aşamada verilen karar dahi, bir “zafer” olmasa dahi Kıbrıs sorununun çözümlenmesinde bir kilometre taşı olarak görülmeli ve diplomatik girişimlerde de değerlendirilmeli.