HUKUKİ BOYUT

YABANCI ve YABANCI SERMAYELİ ŞİRKETLER NASIL GAYRİMENKUL ALIRLAR?
Yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketleri, Tapu Kanunu madde 35’de yapılan değişiklikle ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde taşınmaz mülkiyeti ve taşınmazlar üzerinde sınırlı ayni hak edinebilirler. Sözkonusu özel kanunlar; Turizm Teşvik Kanunu, Petrol Kanunu ve Endüstri Bölgeleri Kanunu’dur. Yabancı sermayeli şirketler ise Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre Türkiye'de kurulurlar ve Türk Ticaret Siciline kaydedildikleri için Türkiye Cumhuriyeti hukuk kurallarına tabidirler. Sadece sermayelerinin bir kısmı veya tamamı yabancı gerçek veya tüzel kişilere aittir. Hissedarlarının yabancı kişiler olması şirketi yabancı tüzel kişi statüsüne sokmaz; şirketin uyruğu ile hissedarlarının uyrukları farklıdır. Bugünkü yazımda sözkonusu şirketlerin gayrimenkul alım işlemlerini sizlere aktarmak istiyorum.
1954 tarihli Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu yürürlükten kaldırılarak 17 Haziran 2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu" ile, doğrudan yabancı yatırımların özendirilmesi ve artırılması, yabancı yatırımcının haklarının korunması, yabancı yatırımların gerçekleşmesinde izin ve onay sisteminin bilgilendirme sistemine dönüştürülmesi amaçlarıyla yeni esaslar getirilmişti. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu , yabancı yatırımcıların yerli yatırımcılarla eşit muameleye tabi tutulmasını amaçlamaktaydı.Yatırım izni, şirket kuruluş izni gibi izin ve onaylar kaldırılmış; yabancı yatırımcıların ülkemizde kurdukları veya iştirak ettikleri tüzel kişiliğe sahip şirketlerin, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının edinimine açık olan bölgelerde gayrimenkul mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinmeleri serbest bırakıldı.
Yabancı sermayeli şirketlerin ülkemizde faaliyetlerine ilişkin Kanuna göre faaliyet gösterecek şirketler, kuruluş yeri ve idare merkezi esasına göre yabancı sermayeli Türkiye Cumhuriyeti şirketleri sayılmaktadır. Bu sebeple, gerek daha önceki statüye göre faaliyet izni almış, gerekse Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa göre faaliyet gösterecek yabancı sermayeli şirketlerin gayrimenkul mal edinimleri ve tapu siciline yönelik diğer talepleri, Türk Ticaret Kanununa göre kurulan şirketler ile aynı usul ve esaslara tabi olarak ticaret sicil memurlukları tarafından verilen ve şirketin gayrimenkul mal edinme yetkisini ve yetkilisini gösterir yetki belgeleri değerlendirilmek suretiyle ilgili Tapu Sicil Müdürlüklerince sonuçlandırılıyor.
Tapu Kanununun 26'ncı maddesi ile mülkiyete, mülkiyetten ayrı ayni haklara ilişkin sözleşmeleri düzenleme görev ve yetkisi Tapu Sicil Müdürlüklerine verilmiş bulunuyor. Gayrimenkul mal edinmek isteyen veya mülkiyetten ayrı ayni haklardan yararlanmak isteyen yabancı kişiler, başvurularını, gayrimenkul malın bulunduğu yerin Tapu Sicil Müdürlüğüne yapıyorlar. Başvurular için gerekli belgeler bakımından yabancılarla Türk vatandaşları arasında herhangi bir fark bulunmuyor.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanununa göre kurulan şirketlerin Ticaret Sicil Memurluğundan alacakları yetki belgelerini, imza sirkülerini ve buna dayanılarak yetkili kılınan kişiye verilen vekaletnameyi ve yabancı ülkelerde kendi kanunlarına göre kurulan yabancı ticaret şirketleri için kuruldukları ülkenin kendi mevzuatınca ilgili makamlarından alacakları yetki belgesi yerine geçen bir belgeyi ibraz etmeleri gerekiyor.
Tapu işlemleri sırasında ödenmesi gereken harç ve vergiler açısından yabancı uyruklu kişiler ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları arasında hiçbir fark bulunmuyor. Ancak, ülkemizde gayrimenkul mal edinmek isteyen yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin edinmek istedikleri gayrimenkul malların Askeri Yasak Bölge ve Güvenlik Bölgeleri dışında kalıp kalmadığının tespit edilebilmesini teminen yetkili askeri makama soruluyor ve gayrimenkulun bulunduğu yerin 1/25000 ölçekli haritada işaretlenmesi için araziye gidilmesi gerekiyor "parselin yerinde gösterilmesi" işlemi için de döner sermaye hizmet bedeli alınıyor.
Görüldüğü gibi yabancı şirketler sadece özel kanunlar kapsamında ülkemizde gayrimenkul sahibi olabilirlerken yabancı sermayeli şirketler önemli bir prosedüre tabi tutulmadan gayrimenkul yatırımı yapabilirler.

GAYRIMENKUL MÜLKİYETİ OLAĞAN ZAMANAŞIMI YOLUYLA NASIL KAZANILIR

Kazandırıcı zamanaşımı Medeni Kanunda gayrimenkul mülkiyetinin kazanılma yollarından biri olarak kabul edilmiştir. Kanun’un 712. maddesinde “olağan zamanaşımı”, 713. maddesinde ise “olağanüstü zamanaşımı” yoluyla gayrimenkul mülkiyetinin kazanımına yer verilmiş bulunuyor. Bugünkü yazımda sizlere Medeni Kanun’un 712. maddesinde yeralan olağan zamanaşımı yoluyla kazanıma yer vereceğim.Geçerli bir hukukî sebep olmaksızın tapu kütüğüne malik olarak yazılan kişi, gayrimenkul üzerindeki zilyetliğini davasız ve aralıksız olarak on yıl süreyle ve iyiniyetle sürdürürse, onun bu yolla kazanmış olduğu mülkiyet hakkına itiraz edilemez.
Olağan zamanaşımı yoluyla bir gayrimenkulün mülkiyetinin kazanılması; gayrimenkule, kişiye ve zilyetliğe ilişkin bir takım şartların gerçekleşmesine bağlıdır.Olağan zamanaşımından yararlanmanın ilk şartı gayrimenkulün tapu kütüğünde veya defterinde kayıtlı olmasıdır. Medeni Kanun’un 704 üncü maddesinde sayılan ve gayrimenkul mülkiyetinin konusunu oluşturan; arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar, kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler, zamanaşımı yoluyla kazanılabilir.
Zamanaşımına konu olacak gayrimenkullerin özel mülkiyetle kazanmaya elverişli olması gerekir. Mera, orman gibi niteliği itibariyle özel mülkiyet konusu olamayan kamu malları her nasılsa tapuya tescil edilmiş olsalar dahi olağan zamanaşımından yararlanılamaz.
İkinci şart, olağan zamanaşımı yolundan yararlanacak kişinin adının o gayrimenkule ait tapu kütük sayfasının mülkiyet sütununa geçerli bir hukuki sebep olmaksızın yani yolsuz olarak yazılmış olmasıdır.Kayıt sahibinin mirasçılarının da olağan zamanaşımından yararlanabileceği kabul edilir.
Tapu kütüğünde yolsuz olarak malik gözüken kişinin o gayrimenkule iyi niyetle davasız ve aralıksız on yıl süreyle zilyet bulunması gerekir. Zilyedin zilyetliğinin dolaylı şekilde devam etmesi (örneğin gayrimenkulü kiralaması) mümkündür. Buna karşılık gayrimenkule malik sıfatıyla başka bir kişi zilyet ise sicilde malik olarak gözüken kişi zamanaşımından yararlanamaz.
Kendisinden beklenen bütün özeni göstermiş olmasına rağmen adına mevcut tescilin yolsuzluğunu bilmeyen kimse Kanun’un 712. maddesinde aranan iyiniyetli olma şartına sahiptir. Bunun karşılığı olarak, tescilin yolsuz olduğunu bilen veya bilmemesi durumun gereklerine göre gerekli özeni göstermemiş olmasından ileri gelen kimse iyiniyetli sayılmaz. Kanun’un 712. maddesinden yararlanabilmek için bu iyiniyetin bütün zamanaşımı süresince varlığı şarttır.
Zilyetlik davasız olmalıdır. Davadan maksat gerçek malik tarafından açılacak kaydın düzeltilmesi davasıdır. Dava dışında gerçek malikin veya üçüncü kişinin tescilin yolsuzluğunu ihtar veya ihbar etmesi iyiniyeti ortadan kaldıracağından olağan zamanaşımından yararlanma olanağı ortadan kalkar.
Zilyetlik aralıksız on yıl devam etmiş olmalıdır. Aralıksız devam etmekten maksat, zilyetliğin zamanaşımı süresince kaybedilmemiş olmasıdır. Kanun’un 976. maddesine göre; fiili hâkimiyetin geçici nitelikteki sebeplerle kullanılmaması veya kullanma olanağının ortadan kalkması zilyetliği sona erdirmez. Bir arazinin geçici olarak su altında kalması halinde zilyetlik kaybedilmiş sayılmaz. Fakat arazi devamlı şekilde su altında kalmış ise, zilyetlik kaybedilmiştir. Keza zilyetliğe dayanarak geri verme davası açma veya zilyetliği idari yoldan geri alma imkânı devam ettiği sürece (Medeni Kanun md. 984, 3091 sayılı Kanun md. 4) zilyetlik geçici olarak kaybedilmiş sayılır ve zilyetlik davası ile hâkimiyet ele geçirilirse zilyetlik kesintiye uğramamış sayılır. Fakat zilyetlik davası açma veya idari yola başvurma süresi geçmişse (Medeni Kanun md. 984, 3091 sayılı Kanun md. 4) zilyetlik devamlı olarak kaybedilmiştir. Kaybedilen zilyetlik ele geçirilince yeni zamanaşımı işlemeye başlar.
Zilyetlik için öngörülen süre on yıldır. Medeni Kanun ’un 996. maddesinde yer alan; “Kazandırıcı zamanaşımından yararlanma hakkına sahip olan zilyet, zilyetliği kendisine devreden aynı yetkiye sahip idiyse onun zilyetlik süresini kendi süresine ekleyebilir” hükmü gereği zamanaşımından yararlanma şartları bulunan her zilyet aynı şartlara sahip olan önceki zilyedin zilyetlik süresini kendi süresine ekleyebilir. On yıllık süre yolsuz tescil ve zilyetlik şartlarının her ikisinin birleşmesiyle işlemeye başlar. Şayet yolsuz tescil tarihi ile adına tescil yapılan kimsenin gayrimenkule zilyet olması aynı zamana rastlıyorsa mesele yoktur. Eğer zilyetliğin kazanılması yolsuz tescilden sonra ise, zamanaşımı zilyetliğin kazanılması tarihinden, şayet zilyetlik yolsuz tescilden önce kazanılmış ise zamanaşımı tescil tarihinden itibaren işlemeye başlar. Gerçekten ne sadece yolsuz tescil, ne de sadece zilyetlik zamanaşımının işlemeye başlamasını sağlamaz. Ancak iki şart birleşince zamanaşımı işlemeye başlayacaktır.
Zamanaşımına ilişkin şartların gerçekleşmesi ile adına yolsuz tescil bulunan zilyet mülkiyeti kazanır. Mahkemeden veya idari bir merciden karar alınmasına, yeni bir tescil yapılmasına gerek yoktur. Böylece başlangıçta sadece şeklen mevcut olan kayıt, zilyet lehine geçerli bir iktisap sağlamış olur ve önceki malik böylece itiraz ve dava hakkını kaybeder.
Medeni Kanunda öngörülen gayrimenkulün Olağanüstü zamanaşımı yoluyle elde edilmesini ayrı bir yazımda sizlere aktaracağım.
1

Bilişim suçlarının Önlenmesi
Ceza Hukuku, “kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesi üzerine kurulmuştur. Bir başka deyimle, suç ve cezanın meclisin çıkardığı bir kanunla tanımlanmış olması , modern ceza hukukunun en önemli özelliğidir. Bu ilke, ceza hukukunda; kanunda açık hüküm bulunmayan hallerde, var olan hükümlerden yola çıkarak, suç ve ceza oluşturulamayacağını, kıyaslama yapılarak suç üretilmesinin ve ceza verilmesinin mümkün olmadığını vurgulamaktadır.Günümüz ceza hukukunun temel ilkeleri 18-19. yüzyılda atılmış olmakla beraber, bu ilkelerin uygulandığı insan davranışları, teknolojinin de ulaştığı düzey nedeni ile, geçmiştekinden oldukça farklı ve yeni sorunlar şeklinde ceza hukukuna konu oluşturmaktadır.İçinde bulunduğumuz yüzyılın ikinci yarısından itibaren, bilgisayar ve yazılım teknolojisindeki ilerleme, son 20 yılda Internet gibi açık veya kapalı sistemlerde sayısal haberleşmeyi mümkün kıldı.Son yıllarda elektronik iletişimin, ticari yaşam dahil insan hayatının tüm alanlarına uygulanabilir olması; bu alanlarda ortaya çıkabilecek ihlaller için, suç ve ceza konusunun da irdelenmesi gereğini ortaya çıkardı.
Aralık ayı içerisindeki bir yazımda Ceza Yasamızda ‘’bilişim alanında suçlar’’ başlığı altında düzenlenen suçları yasanın çerçevesinde tanımlamış ve verilen cezaların alt ve üst sınırlarının ne olduğu, hangi koşullarda arttırıldığını aktararak ‘’siber sözleşmenin’’ bir an önce imzalanması gereğini vurgulamıştım. Ceza yasamızda bilişim alanındaki suç ve cezalarla ilgili maddelerin yetersiz olduğu artık ilgili tüm kişilerce biliniyor. Karşılaştığım bazı soruların cevaplarını bulmakta zorlanıyorum. Örneğin elektronik ortamda işlenmiş suçlarda, suçun hangi hallerde Türkiye'de işlenmiş sayılacağının tartışılmasında yarar var. Web sayfası sahibinin, servis sağlayıcılarının yurtdışında olmasının , suç teşkil eden sayfaya fiilen ulaşım veya fiilen ulaşılmasa dahi ulaşılabilir olma durumu önem taşıyor.Aynı şekilde, "yabancı ülkede işlenen suçlar" tanımının da belirlenmesi, suça verilecek ceza, suçluların iadesi, gibi konularda netlik bulunması gerekiyor.Sanık başka ülkede ise, dava açma, sorgulama ve delil toplama açısından farklı durumlar ortaya çıkmakta.yapılan eylemin her iki ülkede de suç teşkil ediyor olması önem arz ediyor. Bu konuda Internette işlenen suçlar açısından ülkeler arasında asgarî uzlaşma arayışı çabalarına Türkiye de koşulsuz katılmalı ve ‘’siber sözleşme ‘’ bir an önce imzalanmalı.
Avrupa Konseyi'nin Siber Suçlarla Mücadele Sözleşmesi'nin henüz taslak halinde olduğunu ve imzaya açıldığını ve 45 ülkenin imzaladığını basından izliyoruz. Ancak yürürlüğe girmesinin zaman alacağını aşikar.
Her teknolojinin zararlı yanlarının da bulunduğu, teknolojik gelişmelere engel olmadan zararlı yönlerinin kontrol altına alınabileceği mekanizmaları oluşturmak önem taşıyor.
Siber sözleşme yürürlüğe girdiğinde “uluslararası eylem” sayılan bir durumda , olaya ilişkin soruşturma, sözleşmeye taraf ülkelerce de takip edilebilecek. Paris’teki bir internet kullanıcısı tarafından oluşturulan çocuk pornosu sitesine yönelik soruşturmaya, suçtan zarar gören ülke olarak Türkiye katılabilecek.İnternet suçluları, sözleşme hükümlerine göre uluslararası düzeyde kırmızı bültenle aranacak ve “uluslarası suçlu” kabul edilecek. Sanal ortamdan faydalanarak sahtekarlık yapanlar da sözleşmeye taraf ülkelerin tümünde suçlu sayılacak.Ayrıca terörün önlenmesi konusunda anılan sözleşme yarar sağlayacak. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi’ne göre, suç sayılan eylemlerin başında terör geliyor. Terör örgütlerinin internetten yararlanarak yaptıkları haberleşmeler, terör yöntemlerinin ve bomba yapımının internet aracılığıyla yayınlanması ve terör içerikli mesajlar, tek tek belirlenerek sorumluları hakkında uluslararası düzeyde yasal işlem yapılacak.
Sanal dünya, ülkelerin coğrafi sınırlarının hiçbir şekilde hissedilmediği bir dünya gerçeği ortaya koyuyor. Türkiye'nin anılan sözleşmeyi imzalaması halinde dahi, farklı ülkeler farklı yaklaşımlara sahip olacak, sorunlara tam anlamı ile çözüm sağlamayacaktır. Bu nedenle Ceza Hukuku alanında, uluslararası düzeyde, ülkeler arasından bir asgari uzlaşmanın gerçekleşmesi ön şart olarak görünüyorBu bağlamda; Türkiye'de özel bir komisyon oluşturularak uluslararası gelişmelerin yakından izlenmesi ve alternatifli konularda ülke görüşü oluşturulması, uluslararası müzakerelerde yarar sağlayacağı gibi, ilkelerin, politikaların ve uygulamaların önceden tartışılmış,belirlenmiş ve toplumun değer yargılarıyla ters düşmeyen görüşlere dayanarak oluşturulması sorunların daha hızla çözümlenmesine katkıda bulunur görüşündeyim.

KÖPRÜ ZAMMI- PLAKAYA CEZA VE KEYFİLİK

Bir ay önceki bir yazımda, Karayolları Genel Müdürlüğünün, köprü ve otoyol araç geçiş ücretlerinin artırılmasına ilişkin kararının, iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Bölge İdare Mahkemesinde açılan bir davanın görülmekte olduğunu yazmıştım.

Geçtiğimiz günlerde Ankara 10. İdare Mahkemesi, köprü ve otoyol araç geçiş ücretlerine yapılan zammın iptali amacıyla açılan davada, yürütmenin durdurulmasına karar verdi. İdare Mahkemesi, 31 Ağustos 2006 tarihinde, İstanbul Boğaz Köprülerine yüzde 33, paralı otoyol geçiş ücretlerine ise yüzde 20 oranında yapılan zammın yürütmesini, ''uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği'' gerekçesiyle durdurdu. Karayolları Genel Müdürlüğü hiç şüphesiz karara itiraz edecek. Karayolları Genel Müdürlüğü sürecin lehlerine değişmemesi halinde, 1 Eylül'de yapılan zammı geri çekmek zorunda kalacak.

Ankara 10. İdare Mahkemesi'nin, 31 Ağustos 2006 tarihinde, İstanbul Boğaz Köprülerine ve paralı otoyol geçiş ücretlerine yapılan zammın yürütmesini durdurma kararına karşılık, aksi yönde, Karayolları lehine sonuçlanmış benzer bir dava da mevcut. Karayolları Genel Müdürlüğünün itirazı üzerine Bölge İdare Mahkemesi davayı inceleyecek. İptal istemiyle açılan bu davada, henüz ''yürütmeyi durdurma'' kararı verildi. Ancak yürütmeyi durdurma kararları davanın lehe sonuçlanacağı anlamına gelmiyor. 'Kararın İdare’ye tebliğ edildiği tarihten sonra, uygulanması için bir aylık süre var. Bu süre sonunda yargının verdiği kararın İdarece uygulanması zorunlu.

Basın toplantısı düzenleyerek hükümetin politikasını eleştiren davacı, İstanbul Milletvekili Sevigen, köprü ve otoyollara yapılan zamlarla yoksul kesimlerin üzerine gidildiğini, dünyanın hiçbir yerindeki köprü geçiş ücretlerinin Türkiye'deki kadar yüksek olmadığını dile getirdi.

Ankara 10. İdare Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararında ''Önemli kamusal faaliyetlerden olan ulaşım sektörünün öncelikli olarak devletin gelir artırıcı bir kalemi olarak görülmesi, gelişmiş ülkelerdeki geçiş ücretlerinin emsal alınarak saptanması, hakkaniyete, külfetlerin adil dağıtılması ilkelerine aykırı olacağından, Karayolları Genel Müdürlüğü bünyesinde ve denetiminde bulunan İstanbul Boğaz köprüleri araç geçiş ücretlerine yüzde 33, paralı otoyol geçiş ücretlerine de yüzde 20 oranında zam yapılmak suretiyle geçiş ücretlerinin 31 Ağustos 2006 tarihinden itibaren yeniden belirlenmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.'' görüşüne yer verildi.
Gerçekten de enflasyon oranının çok üzerinde köprü zammı yapılması keyfi bir uygulama…

Sevigen’in gündeme getirdiği diğer bir konu trafikte plakaya kesilen keyfi cezalar… Sevigen, plakadan kesilen trafik cezalarını ''arkadan adam vurma'' olarak nitelendiriyor. Gerçek payı olan bu görüşe katılmamak mümkün değil. Trafik kurallarına uyma konusundaki hassasiyetime rağmen bir ay içinde bu şekilde aracıma kesilen iki ceza önümde ödenmeyi bekliyor. ''Yolda gidiyorsunuz ya da aracınızı iki dakika trafiği engellemeyecek şekilde geçiçi olarak park ediyorsunuz birinin canı sıkılıyor, size ceza yazıyor, ayrıca cezanın hukuki gerekçesi de yok. 70, 100, 200 milyon lira cezalar söz konusu. Vatandaş bu konuda feryad ediyor. ‘‘Ali kıran baş kesen’’ zihniyetinden vazgeçilmesini talep ediyorlar. Bu konu İstanbul trafiğinde hemen her araç sürücüsünün başına geliyor. Vatandaş ve tüketici olarak keyfiliğe karşı bu görüşlere katılmamak mümkün değil. Umarız yargının uyarıları doğrultusunda yasa uygulayıcılarında gerekli tutum değişikliğini biraz olsun görebiliriz…

GLOBALLEŞME

Günümüzde globalleşmeyi isteyip istememe gibi bir şansımız olmadığına göre bu olgunun kaçınılmaz olduğunu kabul etmek ve kendimiz ve ülkemiz için olumlu senaryolar üretmek daha akılcı görünüyor.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında oluşturulan yoğun sermaye birikiminin yetmişli yıllardaki krizle birlikte ciddî bir sarsıntı geçirdiği ve seksenli yıllarda da toparlanamadığı gerçeği ortadadır. Krizden çıkışın gerçekleşmemesi ve krize karşı uygulanan geleneksel reçetelerin başarısızlığı; seksenli yıllarda ABD'de Reagan ve İngiltere'de Thatcher'ın , iktisat ve sosyal politikalar bağlamında liberal ekonomi politikaları uygulamalarına zemin hazırlamıştır. Savunucularına göre liberal ilke "her yerde, her koşulda devlet karşısında insana ayrıcalık ve öncelik tanınması”dır.
Mevcut kamu işletmelerinin hızla özelleştirme veya tasfiye yoluyla elden çıkarılması; sosyal güvenlik harcamalarının azaltılması, hatta sosyal güvenlik sisteminin tasfiye edilerek bireysel çözümlerin yaygınlaştırılması, yani özel sigorta şirketlerinin özendirilmesi ve yaygınlaştırılması, mal hizmet-sermaye hareketlerinin önündeki tüm engellerin kaldırılarak tam serbestliğin "serbest girişim", "tam rekabet" politikalarının uygulanarak, kaynakların etkin dağıtımıyla globalleşmenin gerçekleşmesi ve bu gelişmeye ayak uyduran ülkelerin ve bireylerin yarar sağlayacakları öngörülmüştür. Söz konusu yararın gelir ve refah düzeyinin yükselmesi anlamını taşıdığı vurgulanmıştır.
Serbest piyasa ekonomisinin sosyal boyutunu bir kenar bırakarak, kâr güdüsü ile bireyciliğin öne çıktığı bir ortamda evrensel barışı, çoğulcu demokratik rejimi ve insan haklarına saygıyı nasıl her şeyin üzerinde tutabileceğimiz şüpheli. Üstelik küreselleşme sürecinde, ulaştıkları yüksek büyüme sayesinde çok uluslu şirketler gelişmiş veya az gelişmiş sayılan tüm ekonomilerin hakimi olacak. Bu süreçte ülke ve dünya siyasetinin çok uluslu şirketlerden etkileneceği aşikar.Üretimin büyük çaplı çokuluslu şirketlerin eline geçmesiyle rekabet ortamı kalmayacak bu şirketler dışında küçük üreticilerin mal üretmesi ve piyasada kalması imkansız hale gelecek. Artacak olan ulaşım olanakları ve sınırların ortadan kalkmasıyla aynı bilgi, beceri ve dünya görüşünü taşıyan insanlar sosyal paylaşımların tadını alamayacak ve tüketim toplumu olma yolunda hızla ilerleyen günümüzde tek keyif verici aktivite alışveriş haline dönüşecek. Ancak o zaman da üretimin büyük ölçüde çokuluslu şirketler tekelinde olması sonucu ürün çeşidi azalacak ve alışverişler de öyle pek keyifli olmayacak sanırım.
Öte yandan yeni Dünya Düzeninin sunacağı olanaklar allanıp pullanırken, ayrı zamanda da yeni düzene karşı çıkılmaması için "aba altından sopa" gösterildiği de açık bir gerçek.

Eski bayramlar tadında nice bayramlar ve mutlu yıllar…
Çocukluk yıllarımda dini bayramlarda tüm aile fertleri bir araya gelir ailenin en büyüğü kimse onda bayram yemeği için orada toplanılır, akraba, eş dost ziyaretleri yapılır, el öpülür, küçük çocuklara bayram harçlığı verilir ve en önemlisi bayramlık giysiler önceden özenle hazırlanır. Herkesi bir çoşku seli alır giderdi sanki…
Bayram öncesi evin içinde oldukça telaşlı bir hazırlık başlar, önce ev kıyı köşe elden geçirilir, geleneksel tatlılar yapılması için evde özel bir hazırlık yapılır, malzemeler özenle seçilir ve bu işi iyi bilen bir tanıdık belirlenen günde tatlı ritüelini başlatır. Misafir çocukları için el öpme karşılığı verilecek armağanlar, şekerler çikolatalar hazırlanır ve her bayram annemin, ikram edilen tatlı, şeker ve çikolatalardan ne miktarda yememiz gerektiği konusundaki can sıkıcı öğütleri tekrarlanır.
Ancak bayram benim için teyze, amca,hala, dayı, anneanne ve babaanneye yakın olmak anlamını taşıdığı için ayrıca neşe ve mutluluk içinde heyecanla beklenen günlerdi.
Lise ve üniversite yılları ise aile ziyaretleri ve bayram sevincinin yerini tatil heyecanının aldığı yıllardı.
Sokaklarda, bahçelerde kurban kesme olayı yaygındı çocuklar üzerinde nasıl bir etki yarattığı hiç düşünülmeden her yer kan gölüne çevrilirdi. Günümüzde de Belediyeler yeterli önlemi almasına rağmen sanırım bu durum yurdun her köşesinde yaşanıyor.
Sanırım artık çok istesek de çocuklarımıza, yaşadığımız bayramlar tadında geleneksel bayramlar yaşatamayız. Yaşam öylesine değişti ki… Bayram ziyaretlerinin yerini önce telefon konuşmaları aldı son yıllarda da mail vasıtasıyla kutlamalar…
Ama ben, yine de tüm akrabaların bir araya geldiği, aile bağlarının güçlendiği, geceyarılarına dek süren sohbetlerin yapıldığı, kaybedilenlerin ziyaret edildiği duygu yüklü bayramları çocuklarıma da yaşatabilmeyi çok isterdim…

Lise yıllarında hayatı şiirle dopdolu geçen edebiyat öğretmenimizin her bayram öncesi tüm öğrencilerine Tevfik Fikret’in ‘’Haluk’un Bayramı’’ şiirini okuduğunu hatırlıyorum. Bayramda sevinen oğluna, sevinemeyen başka çocukların varlığını hatırlatan, sevinemeyen çocukların yaşadığı kederi oğlunun hissetmesini anlatan ünlü bir şiir.
Edebiyatımızda bir başka ramlar. bayram şiiri de Mehmet Akif Ersoy’un bayram salıncağına binememiş yetim bir kız çocuğunun kederini anlatan şiiri…
Ama ben yine de eski bayramlar tadında yeni bayramlar yaşamıyorsam da yeni bayramların keyfini sürüyorum. Bayramlarda İstanbul’dan ayrılmayı hiç mi hiç istemiyoum, kalabalığından kurtulan kenti yaşamak bana büyük keyif veriyor.
Hepinize iyi yıllar ve mutlu bayramlar…

Eski bayramlar tadında nice bayramlar ve mutlu yıllar…
Çocukluk yıllarımda dini bayramlarda tüm aile fertleri bir araya gelir ailenin en büyüğü kimse onda bayram yemeği için orada toplanılır, akraba, eş dost ziyaretleri yapılır, el öpülür, küçük çocuklara bayram harçlığı verilir ve en önemlisi bayramlık giysiler önceden özenle hazırlanır. Herkesi bir çoşku seli alır giderdi sanki…
Bayram öncesi evin içinde oldukça telaşlı bir hazırlık başlar, önce ev kıyı köşe elden geçirilir, geleneksel tatlılar yapılması için evde özel bir hazırlık yapılır, malzemeler özenle seçilir ve bu işi iyi bilen bir tanıdık belirlenen günde tatlı ritüelini başlatır. Misafir çocukları için el öpme karşılığı verilecek armağanlar, şekerler çikolatalar hazırlanır ve her bayram annemin, ikram edilen tatlı, şeker ve çikolatalardan ne miktarda yememiz gerektiği konusundaki can sıkıcı öğütleri tekrarlanır.
Ancak bayram benim için teyze, amca,hala, dayı, anneanne ve babaanneye yakın olmak anlamını taşıdığı için ayrıca neşe ve mutluluk içinde heyecanla beklenen günlerdi.
Lise ve üniversite yılları ise aile ziyaretleri ve bayram sevincinin yerini tatil heyecanının aldığı yıllardı.
Sokaklarda, bahçelerde kurban kesme olayı yaygındı çocuklar üzerinde nasıl bir etki yarattığı hiç düşünülmeden her yer kan gölüne çevrilirdi. Günümüzde de Belediyeler yeterli önlemi almasına rağmen sanırım bu durum yurdun her köşesinde yaşanıyor.
Sanırım artık çok istesek de çocuklarımıza, yaşadığımız bayramlar tadında geleneksel bayramlar yaşatamayız. Yaşam öylesine değişti ki… Bayram ziyaretlerinin yerini önce telefon konuşmaları aldı son yıllarda da mail vasıtasıyla kutlamalar…
Ama ben, yine de tüm akrabaların bir araya geldiği, aile bağlarının güçlendiği, geceyarılarına dek süren sohbetlerin yapıldığı, kaybedilenlerin ziyaret edildiği duygu yüklü bayramları çocuklarıma da yaşatabilmeyi çok isterdim…

Lise yıllarında hayatı şiirle dopdolu geçen edebiyat öğretmenimizin her bayram öncesi tüm öğrencilerine Tevfik Fikret’in ‘’Haluk’un Bayramı’’ şiirini okuduğunu hatırlıyorum. Bayramda sevinen oğluna, sevinemeyen başka çocukların varlığını hatırlatan, sevinemeyen çocukların yaşadığı kederi oğlunun hissetmesini anlatan ünlü bir şiir.
Edebiyatımızda bir başka ramlar. bayram şiiri de Mehmet Akif Ersoy’un bayram salıncağına binememiş yetim bir kız çocuğunun kederini anlatan şiiri…
Ama ben yine de eski bayramlar tadında yeni bayramlar yaşamıyorsam da yeni bayramların keyfini sürüyorum. Bayramlarda İstanbul’dan ayrılmayı hiç mi hiç istemiyoum, kalabalığından kurtulan kenti yaşamak bana büyük keyif veriyor.
Hepinize iyi yıllar ve mutlu bayramlar…

Bilişim suçları ve önlenmesi

Ceza Hukuku, “kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesi üzerine kurulmuştur. Bir başka deyimle, suç ve cezanın meclisin çıkardığı bir kanunla tanımlanmış olması , modern ceza hukukunun en önemli özelliğidir. Bu ilke, ceza hukukunda; kanunda açık hüküm bulunmayan hallerde, var olan hükümlerden yola çıkarak, suç ve ceza oluşturulamayacağını, kıyaslama yapılarak suç üretilmesinin ve ceza verilmesinin mümkün olmadığını vurgulamaktadır.Günümüz ceza hukukunun temel ilkeleri 18-19. yüzyılda atılmış olmakla beraber, bu ilkelerin uygulandığı insan davranışları, teknolojinin de ulaştığı düzey nedeni ile, geçmiştekinden oldukça farklı ve yeni sorunlar şeklinde ceza hukukuna konu oluşturmaktadır.İçinde bulunduğumuz yüzyılın ikinci yarısından itibaren, bilgisayar ve yazılım teknolojisindeki ilerleme, son 20 yıldan beri Internet gibi açık veya kapalı sistemlerde iletişimi mümkün kılmıştır.Son yıllarda açık ve kapalı sistemlerdeki sayısal haberleşmenin, ticari yaşam dahil insan hayatının tüm alanlarına uygulanabilir olması; bu alanlarda ortaya çıkabilecek ihlaller için, suç ve ceza konusunun da irdelenmesi gereğini ortaya koymuştur.Aralık ayı içerisindeki bir yazımda Ceza Yasamızda ‘’bilişim alanında suçlar’’ başlığı altında düzenlenen bilişim suçlarını yasanın elverdiği ölçüde tanımlamış ve verilen cezaların alt v e üst sınırlarını hangi koşullarda arttırıldığını anlatmış ve ‘’siber sözleşmenin’’ bir an önce imzalanması gereğini vurgulamıştım.Ancak ceza yasamızda bilişim alanındaki suç ve cezalarla ilgili maddelerin yetersiz olduğu artık herkes tarafından biliniyor. Karşılaştığım soruların cevaplarını bulmakta zorlanıyorum.Örneğin elektronik ortamda işlenmiş suçlarda, suçun hangi hallerde Türkiye'de işlenmiş sayılacağının tartışılmasında yarar bulunmaktadır. Web sayfası sahibinin, servis sağlayıcılarının yurtdışında olmasının bu konu üne olduğu , suç teşkil eden sayfaya fiilen ulaşım veya fiilen ulaşılmasa dahi ulaşılabilir olma durumu önem taşıyor.Aynı şekilde, "yabancı ülkede işlenen suçlar" tanımının da belirlenmesi, suça verilecek ceza, suçluların iadesi, gibi konularda netlik bulunması gerekiyor.Sanık başka ülkede ise, dava açma, sorgulama ve delil toplama açısından farklı durumlar ortaya çıkmakta.yapılan eylemin her iki ülkede de suç teşkil ediyor olması önem arz ediyor, bu konuda Internette işlenen suçlar açısından ülkeler arasında asgarî uzlaşma arayışı çabalarına Türkiye de koşulsuz katılmalı ve ‘’siber sözleşme ‘’ bir an önce imzalanmalıdır.
Avrupa Konseyi'nin Siber Suçlarla Mücadele Sözleşmesi'nin henüz taslak halinde olduğunu ve imzaya açıldığını ve 45 ülkenin imzaladığını basından izliyoruz. Ancak yürürlüğe girmesinin zaman alacağını aşikar.
Her teknolojinin zararlı yanlarının da bulunduğu, teknolojik gelişmelere engel olmadan zararlı yönlerinin kontrol altına alınabileceği mekanizmaları oluşturmak önem taşıyor.
Siber sözleşme yürürlüğe girdiğinde “uluslararası eylem” sayılan bir durumda , olaya ilişkin soruşturma, sözleşmeye taraf ülkelerce de takip edilebilecek. Paris’teki bir internet kullanıcısı tarafından oluşturulan çocuk pornosu sitesine yönelik soruşturmaya, suçtan zarar gören ülke olarak Türk polisi katılabilecek.İnternet suçluları, sözleşme hükümlerine göre uluslararası düzeyde kırmızı bültenle aranacak ve “uluslarası suçlu” kabul edilecek. Sanal ortamdan faydalanarak sahtekarlık yapanlar da sözleşmeye taraf ülkelerin tümünde suçlu sayılacak.Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi’ne göre, suç sayılan eylemlerin başında terör geliyor. Terör örgütlerinin internetten yararlanarak yaptıkları haberleşmeler, terör yöntemlerinin ve bomba yapımının internet aracılığıyla yayınlanması ve terör içerikli mesajlar, tek tek belirlenerek sorumluları hakkında uluslararası düzeyde yasal işlem yapılacak.
Sanal dünya, ülkelerin coğrafi sınırlarının hiçbir şekilde hissedilmediği bir dünya gerçeği ortaya koyuyor. Türkiye'nin anılan sözleşmeyi imzalaması halinde dahi, farklı ülkeler farklı yaklaşımlara sahip olacak, sorunlara tam anlamı ile çözüm sağlamayacaktır. Bu nedenle Ceza Hukuku alanında uluslararası düzeyde, ülkeler arasından bir asgari uzlaşmanın gerçekleşmesi ön şart olarak görünmektedir.Bu bağlamda; Türkiye'de özel bir komisyon oluşturularak uluslararası gelişmelerin yakından izlenmesi ve alternatifli konularda ülke görüşü oluşturması, uluslararası müzakerelerde ağırlık hissettirmeyi sağlayacağı gibi, bu konumdaki ilkeler, politikalar ve uygulamalar önceden tartışılmış,belirlenmiş ve toplumun değer yargılarıyla ters düşmeyen görüşlere dayanarak oluşturulmasına imkan tanıyacaktır.

BOŞANAN EŞLERİN BİRLİKTE OTURMASI

Son yıllarda ekonomik koşulların her geçen gün güçleşmesi sonucu iyi yürüyen evliliklerde bile ya vefat etmiş anababadan emekli-yetim maaşı alabilmek için, ya da diğer eşin kanuni takipteki borçlarından etkilenmemek için usulen yapılan boşanmaların çok yaygınlaştığını görüyoruz.
Yıllar önce bir mahkeme salonunda duruşma sıramı beklerken izlediğim bir boşanma davası, yıllarla bu deneyimimi espirili bir şekilde yakınlarıma anlatmak suretiyle her benzer olayda anımsamama neden oldu. Babacan hakim boşanmak isteyen eşe sormuştu : “Hanım bu adamdan niye boşanmak istiyorsun, neyi paylaşamıyorsun kocanla?” Kadıncağız da çok samimi bir tavırla “Hakim bey aslında biz iyi geçiniyoruz ama, geçim sıkıntısı çekiyoruz, boşanırsak babamdan maaş alacağım diye boşanmak istiyoruz.” Hakim ve salondaki diğer avukatlar bu samimi itiraf karşısında şaşırıp kalmıştık. Dava nasıl gelişti ve sonuçlandı bilemiyorum, ancak günümüzde bu tür boşanmaların artış gösterdiği ve sistemin bu boşluğunun kötüye kullanıldığı bilinen bir gerçek…

Yargıtay ilgili Hukuk Dairesi de bu gerçeğin farkında…Dava konusu birçok olayda boşanmış olmalarına karşın birlikte yaşamaya devam eden eşlerin boşanmaları ‘’danışıklı boşanma ‘’ sayılıyor ve alacaklıların haklarının bu tür boşanmalardan etkilenmeyeceği yönünde kararlar veriliyor.

Sözkonusu olayda danışıklı boşanma yaparak birlikte oturmaya devam eden eşlerin birlikte oturdukları evdeki eşyalar İcra iflas Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca haczediliyor. Boşanmış eş, haczedilen eşyaların mülkiyetinin kendisine ait olduğunu ileri sürerek birkaç fatura ibraz ediyor. Oysa haczin yapıldığı dairenin bulunduğu apartmanın güvenlik görevlisi ve temizlik işçisi borçlunun yarım saat önce evden çıktığını belirtmişler ve haciz tutanağını imzalamışlardır. Daha sonra aynı kişiler mahkemede farklı ifade vermişler ve borçlunun ayrı bir evde yaşadığını beyan etmişler. Ancak tanık ifadelerindeki çelişkiler ve boşanma ilamının kesinleşmesinden sonra, apartman aidatlarının bankaya borçlu tarafından yatırıldığı, dijital TV kanalına üye olunduğu ve ikamet adresi olarak haciz adresinin bildirildiği, banka dekont ve ekstrelerinden görülünce, boşanmış olmalarına rağmen birlikte yaşamaya devam eden eşlerin boşanmalarının “danışıklı” sayılmasına ve bu durumda alacaklının haklarının korunması gerektiğine karar veriliyor.
Haczedilen eşyaların mülkiyetinin kendisine ait olduğunu ileri süren eşin bu iddiasını doğrulamak amacıyla mahkemeye ibraz ettiği faturalar da mahkemece yeterli görülmüyor. Faturaların “istenilen kişi adına düzenlenmesi her zaman mümkün nitelikteki” belgelerden olduğu, başka güçlü delillerle desteklenmedikçe geçerli olamayacağı belirtilerek alacaklının haklarının etkilenmediğine ve takibin devam etmesi gerektiğine karar veriliyor.

Mal kaçırma amacına yönelik veya sosyal güvenlik kurumundan yetim maaşı almak için gerçekleştirilen boşanmalar her zaman istenilen sonuca ulaşamıyor. Birçok durumda, adaletin yerine geldiğini, alacaklıların haklarının titiz yargılamalar yapılmak suretiyle korunduğunu görmek adalete olan güveni attırıyor ve birey olarak kendimizi güvende hissetmemizi sağlıyor. Ancak sosyal güvenlik sistemimizin bu tür suistimallere açık noktalarının kapatılmaması kamu bütçesini olduğu gibi toplum vicdanını da yaralıyor.

Trafik Terörizmi ve Türk Ceza Yasası

Karayolları Trafik Yasasına göre; her ay toplanması gereken Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu son 19 ayda dört kez toplanmış. Kurul, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanı’nın Başkanlığında, Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Standartları Enstitüsü, Türkiye Şöförler ve Otomobilciler Federasyonu, Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği, Trafik Kazalarını Önleme Derneği, Trafik Kazaları Yardım Vakfı ve Ankara Büyükşehir belediyesi temsilcileriyle uygun görülen bir üniversite temsilcisinden oluşuyor.
Türkiye’nin, trafik kazalarında dünya ülkeleri arasında ilk sıralarda yer aldığını sık sık yazılı basında görüyoruz. Son beş yılda, ülkemizde 1.812.990 trafik kazası olmuş, bunun sonucunda 26.418 kişi hayatını kaybetmiş, 555.463 kişi ise yaralanmıştır. Ülkemizdeki trafik kazalarının % 65’i alkollü araç kullanma, önemli bir oranı da hız nedeniyle meydana geliyor.
Dünya sağlık Örgütü (WHO)’nun verilerine göre de ölümlü trafik kazalarının büyük bölümü Alkollü araç kullanmaktan ötürü meydana geliyor.Dünyada olduğu gibi ülkemizde de alkollü araç kullanımının ve hız tutkunlarının önüne geçilemediği acı bir gerçek. Alkolün, sürücüler üzerindeki etkileri, ilgili yasa tasarılarında sıralanıyor. Alkolün en az miktarının bile beyni uyuşturduğu , dikkati ve refleksi azalttığı , zaafa uğrattığı gözün odak hareketlerini yavaşlattığı bazı durumlarda yok ettiği , görüş netliğini azalttığı, olaylar karşısında karar verme hızını azalttığı, mesafeleri takip etme yetisini kaybettirdiği, heyecanları kontrolden çıkardığı, cesaret ve kabadayılık hislerini anormal şekilde kamçıladığı, muhakeme mekanizmasını zaafa uğrattığı açık ve net bir şekilde ifade ediliyor.

Ayrıca ehliyet alımı konusunda da ciddi bir düzenleme yapılmalı ve olayın ciddiyetine yakışır bir uygulama ile ehliyet alınması sağlanmalıdır. Yıllardır sürdürülen uygulamanın gayri ciddi olduğunu bilmeyenimiz kalmadı. Sürücü kurslarının bazıları on saat ders vermek üzere anlaşma yapıyor sonra altı yedi derste sen çok iyi öğrendin bu kadar yeterli diyor ve elini direksiyona sürmemiş öğrenci beş altı defa yarım saat direksiyonda başında kalmış olarak ehliyet alıyor ve sonrası malum acı gerçek…

Yaşamımızı sürdürdüğümüz sitenin görevlisinin yaşadığı, vicdanımı sızlatan olay geçen yıl yaşandı. Ehliyeti aldığının birinci ayında , kayınbiraderinin arabasını istiyor, adamcağız istemeyerek veriyor ve bizim Hamdi Efendi bir aylık ehliyet ve ödünç otomobille frene basmak isterken gaza basıyor ve kaldırımda oynayan dört yaşında bir çocuğun parçalanarak ölmesine sebebiyet veriyor…
Siz yetkiyi vermişsiniz, ehliyeti almış, kendine güveni de var….Bence bu durumlarda kusur iki tarafta … Olaya ticari boyutta bakan sürürcü kurslarının sorumluluğu tartışılmıyor.
Son zamanlarda sevindirici bir yargı kararı oluştu. Mesleği şoför olan kişinin alkollü olarak araç kullanması sonucu meydana gelen trafik kazası Yeni Türk Ceza Yasası’nda yer alan ‘’olası kast ‘’ kapsamında değerlendirildi. Olası kast Yasada ‘’Kişinin suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen fiil işlemesi hali olarak tanımlanmakta. Olası kast söz konusu olduğunda da ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası gerektiren suçlarda müebbet hapis cezası veriliyor. Bu yönde bir kararın Yargıtay Kararlarıyla yerleşmesi alkollü araç kullanımı tamamen olmasa da önemli ölçüde ortadan kaldıracak niteliktedir.
Son zamanlara kadar trafik kazasında ölüme sebebiyet verdiğiniz zaman ‘’taksirle öldürme ‘’ suçu işlemiş oluyorsunuz ve Asliye Ceza Mahkemelerinde görülen bu dava sonucu verilen ceza 2 yıldan 6 yıla kadar hapis… Kusur oranınıza göre ceza alıyorsunuz….Kusur oranının üzerinde de rahatça oynanabildiği diğer bir acı gerçek…
Ancak uygulamada 2-3 ay tutuklu kalıyorsunuzsonra davanız 2-3 yıl kadar devam ediyor ve tutuklu geçen süreniz cezanızı karşılıyor ve siz yine özgürsünüz.
Alkollü araç kullanarak veya tamamıyla kusurlu olarak ölüme sebebiyet verenlerin cezalarının hafifletilmesi veya paraya çevrilmesi adil değil.
.
ABD’li bir anne olan Rochelle Sobel 25 yaşındaki oğlu Aron’u Mayıs 1995 tarihinde Bafa Gölü yakınlarında 23 kişinin ölümüyle sonuçlanan kazada kaybediyor. Yaralı anne oğlunun tıp eğitimini bitirdikten sonra tatil için Türkiye’ye geldiğini mezuniyet törenine gözyaşları içinde kendisinin katıldığını anlatıyor.Uzunca bir süre ‘’ her sabah o diplomaya bakıp ‘’bu dünyadaki trafik kazalarının sonlanması için çalışmalıyım diyor ve ardından Uluslararası
Güvenlik Karayolu Derneğini kurulmasına öncülük ediyor. Sobel dünyanın dört bir yanında çocuklarını kazalarda kaybeden ailelerin hayatlarına yer verdiği’’Güvenli Trafik Bölgeleri Uygulama Rehberi ‘’ adlı kitabı için kızı Selin Uras’ı Bağdat caddesindeki trafik kazasında kaybeden Boray Uras’ a da yer veriyor.
Tahminen on yıl kadar önce İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Profesörlerinden değerli Hocam Ergun Özsunay ‘da benzer bir kazada kızını kaybetmişti Avukat olan anne, ağabey ve değerli hocam seslerini duyurmaya çalışmışlardı ancak yalnızca başına gelenlerin çığlıkları kalabalıkta duyulmuyor. Böyle bir felaketle karşılaşmadan Trafik canavarına karşı ORTAKBİR SAVAŞ başlatmalıyız
Eğitimle ve alınacak tedbirlerle trafik konusu terör olmaktan çıkarılıp "kaza" niteliği kazandırılabilir…
Trafik canavarına karşı ortak bir savaş başlatmalıyız Hepimize bu konuda bilinç ve kazasız günler diliyoru

Korkutucu söz de şiddet sayılacakAilenin Korunması Hakkında Kanun'da köklü değişiklikler öngören yasa tasarısı Adalet Komisyonunda kabul edildi .Yasanın yürürlüğe girmesi halinde, mağdurları korkutacak söz bile "şiddet" sayılacak. Ailenin Korunması Hakkında Kanun'un sınırlarının genişletilmesine yer veren ve .Komisyondan geçen tasarı, yürürlüğe girdikten sonra , şiddet gösteren eşinden boşanan veya ayrı yaşayan mağdur, aynı çatı altında yaşayan aileler gibi gerekli koruma önlemlerinin alınmasını talep edebilecek . Yargıç, talep olmasa bile şiddet gösteren kişinin tedavi olmasına karar verebilecek. Alınan önlemlerin uygulanması mağdura herhangi bir mali külfet yüklemeyecek.

Mevcut kanunda, aile içi şiddete maruz kalan eş ve çocukların korunabilmesi için "aynı çatı altında yaşamak" koşulu aranıyor. Yeni düzenlemeye göre koruma önlemleri, mahkemece boşanmalarına ya da belirli bir süre ayrı yaşamalarına karar verilen veya mahkeme kararı olmaksızın ayrı yaşayan eşler için de geçerli olacak. Aile yargıcı, önlemlerin bir veya birkaçının şiddet gösteren bireye uygulanmasına karar verebilecek.
Ayrýca, yargıca, mağdura şiddet ve korkuya yönelik söz söyleme yasağı koyma yetkisi veriliyor. Mevcut yasa diğer eşe ve çocuklara veya aynı çatı altında yaşayan diğer aile bireylerine karşı şiddete yönelik davranışlarda bulunmaması, müşterek evden uzaklaştırılarak evin diğer eşe ve çocuklara tahsisi diğer eşi ve çocukları iletişim vasıtalarıyla rahatsız etmemesi, eşyalarına zarar vermemesi, alkollü veya uyuştururcu herhangi bir madde kullanmış olarak ortak konuta gelmemesi için altı ay süreyle karar alınmasını imkan tanıyordu.
Yeni düzenlemeyle birlikte böylece "söz" de şiddet unsuru sayılacak ve mağdurun , tedbir kararlarının yerine getirilmesi için herhangi bir bedel ödememesi maddi imkansızlıklar içinde yaşamını sürdüren dar gelirli için önemli imkan oluşturacak.
Yine yeni düzenlemeye göre, hakkında önlem alınan eşin ailenin geçimini sağlayan kişi olması durumunda , yargıç mağdurun talebi olmasa bile bu kişinin tedbir nafakası ödemesine karar verebilecek.
Yukarýda sayýlan tedbirlerin alýnmýº olmasý halinde "tedbir kararlarının 6 ay içinde uygulanacağı ve şiddet gösteren kişinin bu önlemleri yerine getirmemesi halinde hapse mahkûm edileceği konusunda uyarılması gerektiği" hükmü zaten yürürlükteki yasada mevcuttu. Savcılar, önlem kararına uymayan kişi hakkında 6 aya kadar hapis istemiyle dava açabiliyordu..Tasarıda yer alan önemli bir madde de şiddete başvuran eş için
Yargıcın "muayene veya tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurmasını sağlama" kararı alabilmesi. Buna göre yargıç, şiddet gösteren aile üyesinin psikolojik tedavi veya alkol ve uyuşturucu tedavisi görmesi için sağlık kuruluşuna başvurmasına karar verebilecek. Tedavi görmeyenlere yaptırım uygulanacak.Tasarıdaki ‘’eş ve çocuklar’’ ifadesinin ‘’diğer aile bireyleri ‘’ şeklinde değiştirilmesi gerektiğini,böylece Türkiye’nin gerçeği olan ‘’dini nikahlı eşlerin ve kumaların ‘’ aile içi şiddete karşı korunmasız bırakılmamış olacağı ifade edilse de mağdur olan eşi korkutucu söze karşı koruyan tasarı, tarafları birbirlerine saygılı olmaya zorlayıcılığıyla son derece umut verici.

Kamu ihale sözleşmelerinde fesih nedenleri
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre kamu ihaleli işlerde sözleşmenin feshi nedenleri dört farklı şekilde ortaya çıkmaktadır.

1- Müteahhidin kusurundan kaynaklanan fesih nedenleri; 4735 sayılı kanunun 19 -21 inci maddelerinde düzenlenmiştir.

Sözleşme yapıldıktan sonra mücbir sebep halleri dışında müteahhidin mali acz içinde bulunması nedeniyle taahhüdünü yerine getiremeyeceğini gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak bildirmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir. Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:

a) Müteahhidin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, idarenin en az yirmi gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,

b) Sözleşmenin uygulanması sırasında müteahhidin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi.

Bu hallerde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

Müteahhidin, ihale sürecinde Kamu İhale Kanununa göre yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

Ancak, taahhüdün en az yüzde 80'inin tamamlanmış olması ve taahhüdün tamamlattırılmasında kamu yararı bulunması kaydıyla aşağıdaki hallerde, idare sözleşmeyi feshetmeksizin müteahhitden taahhüdünü tamamlamasını isteyebilir. Bu takdirde müteahhit taahhüdünü tamamlamak zorundadır.

a) İvediliği nedeniyle taahhüdün kalan kısmının yeniden ihale edilmesi için yeterli sürenin bulunmaması,

b) Taahhüdün başka bir müteahhide yaptırılmasının mümkün olmaması,

c) Müteahhidin yasak fiil veya davranışının taahhüdünü tamamlamasını engelleyecek nitelikte olmaması.

Bu durumda, müteahhit hakkında 26 ncı madde hükmüne göre işlem yapılır ve müteahhitden kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların tutarı kadar ceza tahsil edilir.

(22 Ocak Pazartesi devam edecek)





KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİNDE FESİH NEDENLERİ (2)
Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre kamu ihaleli işlerde sözleşmenin feshi nedenlerinin dört farklı şekilde ortaya çıktığını ve müteahhidin kusurundan kaynaklanan fesih nedenlerini önceki yazımda ifade etmiştim.

2-Müteahhitden kaynaklanan ancak müteahhide kusur atfedilemeyen fesih nedenleri, aynı kanunun 17 ve 18 inci maddelerinde düzenlenmiştir.

Müteahhidin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti hallerinde aşağıdaki hükümler uygulanır:

a) Müteahhidin ölümü halinde, sözleşme feshedilmek suretiyle hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek kesin teminatları ve varsa diğer alacakları varislerine verilir. Ancak, aynı şartları taşıyan ve talepte bulunan varislere idarenin uygun görmesi halinde, ölüm tarihini izleyen otuz gün içinde varsa ek teminatlar dahil taahhüdün tamamı için gerekli kesin teminatı vermeleri şartıyla sözleşme devredilebilir.
b) Müteahhidin iflas etmesi halinde, sözleşme feshedilerek yasaklama hariç hakkında 20 ve 22 nci maddeye göre işlem yapılır.
c) Ağır hastalık, tutukluluk veya özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyeti nedeni ile müteahhidin taahhüdünü yerine getirememesi halinde, bu durumun oluşunu izleyen otuz gün içinde müteahhidin teklif edeceği ve ilgili idarenin kabul edeceği birinin vekil tayin edilmesi koşuluyla taahhüde devam edilebilir. Ancak, müteahhidin kendi serbest iradesi ile vekil tayin edecek durumda olmaması halinde, yerine ilgililerce aynı süre içinde genel hükümlere göre bir yasal temsilci tayin edilmesi istenebilir. Bu hükümlerin uygulanmaması halinde, sözleşme feshedilerek yasaklama hariç haklarında 20 ve 22 nci maddeye göre işlem yapılır.

Ortak girişimlerce yerine getirilen taahhütlerde, ortak girişimi oluşturan kişilerden birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması sözleşmenin devamına engel olmaz. Ancak, bunlardan biri idareye pilot veya koordinatör ortak olarak bildirilmiş ise, pilot veya koordinatör ortağın gerçek veya tüzel kişi olmasına göre iflas, ağır hastalık, tutukluluk, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkumiyet veya dağılma hallerinde, sözleşme feshedilerek yasaklama hariç haklarında 20 ve 22 nci maddeye göre işlem yapılır. Pilot veya koordinatör ortağın ölümü halinde ise sözleşme feshedilmek suretiyle yapılmış olan işler tasfiye edilerek kesin teminat iade edilir. Bu durumların oluşunu izleyen otuz gün içinde diğer ortakların teklifi ve idarenin uygun görmesi halinde de, teminat dahil o iş için pilot veya koordinatör ortağın yüklenmiş olduğu sorumlulukların üstlenilmesi kaydıyla sözleşme yenilenerek işe devam edilebilir. Pilot veya koordinatör ortak dışındaki ortaklardan birinin ölümü, iflası, ağır hastalığı, tutukluluğu, özgürlüğü kısıtlayıcı bir cezaya mahkum olması veya dağılması halinde, diğer ortaklar teminat dahil işin o ortağa yüklediği sorumlulukları da üstlenerek taahhüdü yerine getirirler.

3-Tarafların kusuruna dayanmayan fesih nedenleri ise, mücbir sebep halleri olup Kanunun 23 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Mücbir sebeplerden dolayı sözleşmenin feshedilmesi halinde, hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar iade edilir.

4-Kamu İhale Kurumunun ihalenin iptaline karar vermesi üzerine sözleşmenin feshedilmesi ise feshin dördüncü şeklini oluşturmaktadır.


Sözleşmenin feshini gerektiren durumlarda, taraflara kusur yüklenip yüklenemeyeceğinin değerlendirilmesi önemlidir. Bu durumda diğer tarafa kusur yükleyen tarafın bu savını ispatla yükümlü olduğunu hatırlatmak gerekir.

"Su kıtlığı ile mücadele"
7 Ocak tarihli Hürriyet Gazetesinde sayın Bekir Coşkun’un ‘’Kuraklık ‘’ başlıklı yazısını okuduktan sonra, çocukluğumun ve lise yıllarımın geçtiği, her yanından dereler, pınarlar akan Antalya ‘nın da aynı kaderi paylaştığını hissederek uzun zamandır yazmayı düşündüğüm bu yazıya hemen başladım.
Biraz da iki yıl önce kaybettiğim benim de‘’doğaya sevdalı’’ babamın, bu konudaki vasiyetini hatırlayarak. Birlikte Tema Vakfı için araştırmalar yapardık, sonra da bu bilgileri Antalya radyosunda sabah kuşağında bir arkadaşıyla birlikte Vakfı tanıtıcı söyleşilerde kullanır ve su kaynaklarıyla erozyonu farklı bir yaklaşımla bütünleştirirdi. Lara’dan başlayarak Belek’e kadar uzanan sahil şeridinde, sayısız otellerin yapılmasına şiddetle karşıydı ‘’gün gelecek bütün bu tesisler su yetersizliğinden terk edilecek ve sonuçta harabeye dönecek ‘’ diye kederlenirdi.
Babamın doğup büyüdüğü Korkuteli ilçesinde, yetmişli yıllarda yapılan Korkuteli Barajı’nın yerini, çok daha eski yıllarda, ilk gençlik yıllarında belirleyebilecek öngörüye sahip olan ve hep haklı çıktığına tanık olduğum babamın bu sahil şeridindeki oteller zinciri konusundaki tahmininde yanılmış olmasını diliyorum.
Plansız yapılaşma ve yeraltı sularının sınırsız ve kontrolsüz kullanımına tanığım ben de. Yer altı sularının kullanımı ve kuyuların açılmasına izin veren kurumda çalıştığım yıllarda her geçen yıl ne kadar daha derinlerde suya ulaşıldığının tanığıyım .
Dünyayı kuraklık tehlikesinin beklediğini dünya ikliminin 1,5 derece ısınmasının bile çok değişik ve kapsamlı sonuçlara yol açacağını biliyoruz. Sıcaklık ve yağış değişikliklerinin ağaçsız, bitkisiz alanlarda, ormanlarla veya merayla kaplı su havzalarında ne gibi sonuçlar vereceği tahmin edilmeye çalışılıyor. Sonuçlar pek de iç açıcı görünmüyor. Küresel ısınmanın etkilerinin özellikle yaz aylarında belirginleşeceği , Ağustos ve Eylül aylarında yağışların artacağı ve özellikle bitki örtüsüne sahip olmayan havzalarda sel felaketlerinin yaşanacağı, bu iklim değişikliğinin , su havzalarına önemli etki yapacağı bütün bunların sonucunda dünyayı ve Türkiye’yi kuraklığın beklediği sık sık dile getiriliyor, ancak bu sonla karşılaşmamak için kimlere ne görev düştüğü , ne gibi önlemler alınması gerektiği bu konunun devlet politikası olmasının kaçınılmaz olduğu yeterince gündeme gelmiyor.
Konuyla ilgili Devlet Su İşlerinin ne tür çalışmaları olduğunu izliyorum. ‘’Derelerimi geri istiyorum’’ adı altında bir yarışma düzenlendiğini, ülke genelinde bütün belediyelerin katılabileceğini ,hayatın temel taşı olan su kaynaklarının kılcal damarı olma özelliği taşıyan derelerin korunmasını sağlamak amacıyla düzenlendiğini biliyorum.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu , her yılın 22 Mart gününün, “Dünya Su Günü” olarak kutlanmasını kararlaştırdı. Dünya Su Gününün 2007 yılı konu başlığı da “Su kıtlığı ile mücadele” olarak belirlendi.
UNESCO kaynaklarından edinilen bilgilere göre , 2007 yılı 22 Mart Dünya Su Günü konu başlığının Birleşmiş Milletlerce "Su Kıtlığı ile Mücadele (coping with water scarcity)” olarak belirlendiği gibi, bununla ilgili uluslar arası sorumluluk da Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO)’na verildi.
Ülkemizde Dünya Su Günü kutlamalarında lider kuruluş ise yine uzun yıllar görev yapmaktan gurur duyduğum ve gönülden bağlı olduğum Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.22 Mart Dünya Su Günü nedeniyle toplumu ve genç nesilleri suyun hayat için önemi konusunda yeterli bilince ulaştırma “Su kıtlığı ile mücadele” konu başlığında çeşitli faaliyetlerle işlenmesi planlanıyor. 2009 yılında İstanbul’da düzenlenecek olan Beşinci Dünya Su Forumuna yönelik bölgesel hazırlık toplantıları çerçevesinde 22-24 Mart 2007 tarihlerinde Antalya’da Nehir Havzaları Yönetimi Uluslararası Kongresi’nin düzenlenmesi planlanıyor.
Umarım bu girişimler toplumun ve devletin her katmanında destek bulur ve kurak günler yaşanmadan gerekli önlemler alınır.